Elano ve Galatasaray Üzerine

Elano'yu tanıtalım önce, kısaca. Çıkış yaptığı ilk kulübü olan Santos'ta, 2001-2005 yılları arasında forma giydi. Brezilya'nın yetiştirdiği diğer önemli yetenekler Robinho ve Diego da, 2002 yılından itibaren Santos forması giymeye başladı. Diego 2004 yılında, Robinho ise Elano ile birlikte takımdan ayrıldı. Bu denli büyük futbolcularla birlikte, eş zamanlı kadroda bulunmasına rağmen, 4 sezonda tam 131 maça çıkmış bir futbolcu Elano. Sezon ortalaması 32-33 maç demek. Brezilya'da takımların, bir sezon boyunca toplam 40-50 maç oynadığını hesap edersek, Robinho ve Diego ile birlikte oynayan bir futbolcu için hiç de fena sayılmamalı bu rakam. Santos kulübü, bu 3 oyuncunun varlığında 2002 ve 2004 yıllarında Brezilya SeriA şampiyonu oldu ayrıca, belirtmek gerek. Bireysel olarak başarılı değildi Santos'ta Elano yalnızca, takımını da birkaç üst basamağa taşımayı başardı, Robinho ve Diego gibi yıldızlarla birlikte.

Santos'tan 7 milyon euro karşılığında Shaktar Donetsk'e transfer oldu. Orada da istikrarını devam ettirdi ve sezonda ortalama 24.5 maça çıktı. Ne var ki, Shaktar ondan istediği geliri elde edemedi. Aldıkları fiyatın yalnızca 1 milyon euro üstüne Manchester City'e gönderdiler. Özellikle, takımdaki ilk senesinde ve ikinci senenin ilk devresinde gösterdiği performans çok etkiliydi. İkinci yarıda bir düşüş yaşadı ve Arap, Abu Dhabi grubunun satın aldığı kulüp tarafından, doğal olarak gözden çıkarıldı sezon sonunda. Bunda, geçen sezon Stephen Ireland'ın göstediği harika performans ve Gareth Barry transferlerinin de etkisi var mutlaka. Bu iki oyuncudan formayı kapmanın zor olacağını bilen Elano da takımda kalmaya fazla istekli değildi. Inter ve Milan söylentileri de geçti onun için, ki bana göre Milan söylentileri doğruydu, Andrea Pirlo'nun satışının söz konusu olmasından dolayı. Galatasaray tercihinin sebebinde en önemli etken şüphesiz, almış olduğu forma garantisidir. Seneye, 2010 Dünya Kupası var ve Elano, Brezilya Milli Takımı'nın her daim ilk 11'inde yer alan bir oyuncu. Manchester City'de kalsaydı veya Milan'a gitseydi, önümüzdeki Dünya Kupası'nda oynama şansını riske atabilirdi. Galatasaray'da bu sezon göstereceği iyi performans, ona Dünya Kupası'nda forma şansı olarak geri dönebilir. Gerçekçi olmak gerekirse, Elano gibi en üst düzey takımlarda forma giyebilecek bir oyuncunun yıllarca Galatasaray'ın parçası olabilmek adına, İstanbul tercihi yaptığını söylemek haksızlık olacaktır. Muhtemelen, bu sezonki iyi bir oyunun ardından, Dünya Kupası'nda da ismini parlatıp, Avrupa'nın birinci sınıf kulüplerine geri dönüş yapmak isteyecektir, yaşı 30'u görmeden. Böyle bir satış söz konusu olsa da olmasa da, Galatasaray kazanan taraf olacaktır. İlk seçenek iyi bir bonservis ücreti, ikinci seçenek kadroda Elano gibi kaliteli bir oyuncu demek olacak.

Elano'nun, göstereceği bireysel performansın ötesinde, Galatasaray'ın ilk 11'inde ve şablonunda çeşitlendirmeler yaratacak bir futbolcu olması çok önemli. Emre Çolak'ın PAF takıma yollanırken, Serdar Eylik'in A takımda tutulması, Arda Turan'ın orta alanın ortasında düşünüldüğünün bir göstergesiydi bana kalırsa. Ama, genel geçer doğru yoktur futbolda hiçbir zaman. Oturmuş ve kalıplaşmış bir sistem her zaman iyidir ve bir geleneğin ortaya çıkmasını sağlar, ki muhteşem bir şeydir bu. Ama, yeri geldiğinde ve gerektiğinde bu kalıplaşmış sistemin ve oyun yapısının dışına çıkıp çeşitli opsiyonlar yaratabilmek de oldukça önemli ve kilit bir noktadır.

Elano'nun, Galatasaray'a birden fazla opsiyon ve açılımlar sağlayacağını düşünmemin en önemli sebebi, Brezilyalı futbolcunun birden çok mevkiide görev yapabilmesi. Evet, bir orta saha oyuncusu ama mevkiisi içinde değişikliklere son derece müsait bir yapısı bulunuyor. FM tabiriyle, orta sahanın ortasında, midfielder center (MC), olarak kullanılabildiği gibi; - yine FM tabirleriyle devam edelim - AMC, AMR ve hatta AML pozisyonlarına kayabilmesini mümkün kılan bir oyun yapısı var, Elano'nun. Elano, klasik bir 10 numara değil. Ancak "oyunun her iki yönünü oynayabilen oyuncu" kalıbının da tam olarak içinde sayılmaz. Nevi şahsına münhasır diyebileceğimiz bir yapısı var ve illa kadro içinden birine benzetmek gerekirse, Ayhan Akman'ın 2-3 gömlek üstünde bir kaliteye sahip olan ve Ayhan'ın biraz daha kaleye yakın olanı diyebiliriz, kendisi için. Top kontrolü, bu ligin görüp görebilecekleri arasında en iyisi. Oyun zekası üst seviyede ve çok iyi bir pasör. "İyi pasör" derken kast ettiğim, Lincoln gibi tek bir pasta takım arkadaşlarını rakip kaleciyle karşı karşıya bırakabilmesi değil. Daha ziyade, oyunu kuran, takımın maestroluğunu üstlenen, takımı yönlendiren türden paslar bunlar. Uzaktan şutları ve frikiklerinden de, sezonda size 5-10 gol arasında bir rakam garanti edebilecek bir oyuncu. Ciddi sakatlık sorunları yaşamış bir futbolcu değil ve iş ahlakı da, Brezilyalıların genelinden biraz daha farklı. Bu yönüyle ön plana çıkmayabilir ama bu yönünün sorun yaratmayacağını ve takıma zarar vermeyeceğini söylemek, eminim pek çok kişiyi rahatlatmaya yetecektir.

Gelelim, Arda-Elano birlikteliğine. Galatasaray'ın şu anki mevcut 4-1-2-3'ünde, orta ikilini yaratıcı özelliklere sahip olması bir gereklilik. Bu açıdan Elano transferi oldukça önemli. Ancak, ikisinin birden tercih edilecek olmasına pek ihtimal vermediğimi söylemeliyim. Arda ve Elano ikilisi, klasik 10 numaralardan farklı olarak, sahada koşmayı ve mücadele etmeyi size garanti edebilir; ancak, Arda'nın ortada oynadığı Tobol maçında, daha çok bir serbest oyuncu hüviyetinde olduğunu belirtmek gerekiyor. Zaten, böylesine yetenekli bir oyuncuyu sabit olarak bir noktaya çivilemek pek de mümkün ve doğru bir tercih olarak gözükmüyor. Lakin, Arda ortada oynarken, partnerleri Mustafa Sarp ve Ayhan Akman gibi oyunculardı ve zaman zaman yerini kaybeden ve kanatlara açılan Arda'nın yerini az çok idare edebiliyorlardı. Buna rağmen Tobol'un, üst üste 2-3 pasta Galatasaray defansıyla karşı karşıya kaldığını düşünürsek, Arda ve Elano ikilisinin, çok daha güçlü rakipler karşısında, bu bakımdan sıkıntı yaratabileceğini söyleyebiliriz. Üstelik, Elano da Arda gibi hücumu seven bir oyuncu. Bu birliktelik denenebilir ve bazı takımlara karşı olumlu sonuçlar da elde edilebilir, ama süreklilik arz eden bir tercih olmaz. En azından benim gözümde. Arda ve Elano'yu yan yana oynatmaktansa, geçen sene dahi zorlandığının sinyallerini veren Kewell'ı bir rotasyon oyuncusuna dönüştürüp yedek kulübesine büyük bir güç katmak ve yukarıda sıkça bahsettiğimiz Elano'nun yaratacağı çeşitli opsiyonlardan faydalanmak en doğrusu gibi görünüyor.

Galatasaray'ın orta sahadaki üçlüde kullanabileceği oyunculara bir göz atalım; Mustafa, Ayhan, Linderoth, Mehmet, Arda, Elano, Barış. Kanatlardaki opsiyonlar ise şöyle; Keita, Kewell, Arda, Elano, Yaser, Serdar Eylik. Orta saha rotasyonu açısından elinin oldukça kuvvetli olduğu söylenebilir Galatasaray'ın. Orta sahadaki üçlüden, birinin biraz daha geride ve emniyet sibobu göreviyle kullanılacağını biliyoruz. Bu isim, sakatlığından sağlıklı bir biçimde dönmesi halinde, yüksek bir olasılıkla Mehmet Topal olacaktır. Arkasında da Mustafa Sarp bekleyecek. 3. opsiyon olarak da, hem ortadaki ikilide, hem emniyet sibobu görevi görebilecek olan Tobias Linderoth. Burada, herhangi bir sıkıntının yaşanacağını zannetmiyorum. Onların önüne geliyoruz; bu 3 ismi çıkardığımızda elde kalıyor Ayhan, Barış, Arda ve Elano. Barış, şu ana kadar pek kullanılmadı ve Frank Rijkaard'ın akıl futbolunda kendine yer bulabilmesi de açıkçası kolay gözükmüyor. Zira kendisi, Galatasaray takımının görüp görebileceği tekniği en zayıf orta saha oyuncularından biri. Yine de, yedek kulübesi için gayet iyi bir isim olacaktır. Kalan 3 isimden Ayhan Akman'ın da ilk 11'e yerleşeceğini farz edersek, elde Arda Turan ve Elano kalıyor. Galatasaray'a opsiyon yaratan durum, işte bu. İster, Arda Turan'ı ortada kullan, Elano'yu ileri üçlünün sağına at ve sol tarafta Serdar-Kewell ikilisinden birinden faydalan. Ki, bu durum da sağ tarafta Keita dışarıda kalıyor. Elano'yu dışarı alıp Keita da oraya yerleştirilebilir dolayısıyla. Veya, Elano ortada kullanılır, Arda Turan alışık olduğu mevkiiye geçer, sağ tarafta Keita'dan faydalanılır, ki şu an en akla yatkın seçenek bu gibi görünüyor. İster, Arda ile Elano'yu iki kanatta kullan, orta sahaya Barış gibi bir mücadeleci ismi ekle... Opsiyonlar bol kısacası. Bunun dışında, Elano'nun forvet arkasında, supporter oynamaya yatkın bir isim olması, sistem opsiyonlarını da beraberinde getiriyor. Gerek duyulduğu anda, 4-2-3-1 ve baklavalı 4-2-2 sistemleri tercih edilebilir...

Galatasaray kadrosu, şu an gayet yeterli ve yeni sezona hazır görünüyor. İleride tek santrfor olarak değerlendirilecek olan Milan Baros'un iyi bir yedeği hali hazırda yok. Özgürcan ve Erhan Şentürk denendi, ama olmadı. Cem Sultan da aynı şekilde. Serkan Çalık da henüz sakatlığını atlatabilmiş değil. Shabani Nonda da, hazırlık kampında görüldüğü kadarıyla 2007-08 sezonundaki performansına geri dönüş yapmaya pek niyetli değil gibi. Bu durumda akla hiç gelmeyen ama denenebilecek bir opsiyon cepte duruyor: Abdulkader Keita. Fildişili oyuncunun sağ açıktan sonra en verimli oynadığı bölge, Milan Baros'un oynadığı bölge. Elbet, etkinliği Baros'a göre daha az olacaktır ve Baros'un sakatlık veya başka sıkıntılar çekmesi halinde, eksikliği her ne olursa olsun hissedilecektir, ama Keita ve Elano transferlerine ödenen 15 milyon euro civarında bonservisten sonra, Galatasaray yönetiminden bir de Milan Baros'u yedekleyecek santrfor transferi beklemek haksızlık olabilir...